System wierzeń religijnych starożytnego Egiptu był dość zawiły, niejednordny i zmienny w czasie. Kult poszczególnych bogów związany był z określonym miejscem, tylko niektóre z nich awansowały do rangi bóstw państwowych. Początkowe wierzenia Egipcjan (z czasów predynastycznych) miały charakter zoomorficzny, następnie w okresie Starego Państwa przybrały charakter antropomorficzny. Z poszczególnymi bogami wiązały się różne mity i tradycje, dotyczące zwłaszcza aktu stworzenia świata. Trzy najbardziej rozpowszechnione wywodziły się z trzech ośrodków: Heliopolis, Hermopolis i Memfis. Tradycja najstarsza, heliopolitańska mówiła, że na początku był chaos, który miał płynną konsystencję. Później pojawił się jako wzgórze bóg słońca Atum (Re) i stworzył Szu - powietrze oraz Tefnut - wilgoć. Z nich zrodziła się Nut - niebo i Geb - ziemia, którzy stali się rodzicami Ozyrysa, złego Seta, Izydy (która stała się żoną Ozyrysa) i Neftydy. Wszyscy oni tworzyli tzw. Enneadę (czyli dziewiątkę) Bogów. Tradycja hermopolitańska natomiast opisywała pary bogów: Nun i Nunet (woda), Heh i Hehet (przestrzeń), Kek i Keket (ciemność), Amon i Amonet (niewidzialność). Stworzyli oni wzgórze w Hermopolis i umieścili tam jajo, z którego wykluł się bóg słońca. Tradycja memficka powstała najpóźniej i stworzyła boga Ptaha, który to połączył w sobie osiem bóstw pochodzących z Heliopolis i Hermopolis. Takie boskie połączenia były w Egipcie powszechnie stosowaną praktyką. W myśl zasady nierezygnowania z dawnych tradycji, poszczególni bogowie oraz związane z nimi mity były łączone ze sobą w stopniu nieograniczonym, dochodząc często do absurdu.

Oprócz oficjalnych wierzeń ogólnonarodowych, które związane były z odprawianiem ceremonii świątynnych przez kapłanów (lub samego faraona w czasie świąt), rozwijały się również wierzenia lokalne i prywatne. Zwykli obywatele oddawali cześć różnym bóstwom ochronnym, często w zaciszu domowych sanktuariów. Bardziej światli i wykształceni przedstawiciele wyższych klas również mieli swoje własne wyobrażenia filozoficzno-religijne, nieraz skłaniające się nawet ku monoteizmowi. Nie rezygnowali oni jednak z celebrowania oficjalnych wierzeń państwowych. Było to możliwe dzięki temu, że generalnie w starożytnym Egipcie panowała atmosfera tolerancji religijnej (z małymi wyjątkami, np. w czasie rządów Echnatona).


BOGOWIE

W całym Egipcie czczono około 800 różnych bogów, lecz większość z tych kultów miała charakter lokalny. Istniały tam trzy najważniejsze systemy kosmogoniczno-religijne: heliopolitański, hermopolitański i memficki.

• Kapłani heliopolitańscy dążyli do nadania religii egipskiej charakteru solarnego. Utożsamiali oni Horusa z bogiem słońca Re. W systemie heliopolitańskim najważniejsza była enneada (tzw. „jedenastka heliopolitańska”) – czyli 11 najwyższych bóstw:
  • Atum– (uważany za Atum-Re) bóg wschodzącego słońca,
  • Amon - bóg zachodzącego słońca,
  • Re – bóg słońca, stwórca i pan wszechświata, nieba,
  • Szu – bóg powietrza,
  • Tefnut – bogini wilgoci,
  • Geb – bóg będący uosobieniem ziemi,
  • Nut – bogini będąca uosobieniem sklepienia niebieskiego,
  • Ozyrys – bóg śmierci, płodnej natury i odrodzonego życia, sędzia zmarłych, władca ziemi, podziemi i Krain Nieśmiertelnych,
  • Set – władca burz i piorunów (wrogi Horusowi),
  • Neftyda – żona Setha, siostra Ozyrysa,
  • Izyda – lokalna bogini miłości, nieba, magii, czarów, kobiet i dzieci, żona Ozyrysa, matka Horusa.

• W teologicznym systemie kapłanów z Hermopolis (system hermopolitański), pozostających w opozycji do systemu heliopolitańskiego, występują cztery pary bogów:
  • Nun i Naumet – uosobienie ( personifikacja) oceanu.
  • Huh i Hauhet – uosobienie wody i ruchu.
  • Kuk i Kauket – uosobienie ciemności panującej w pierwotnej przestrzeni.
  • Nat i Niau lub Amon i Amaunet.

• Główną rolę w systemie memfickim odgrywała triada bogów, określana stąd triadą memficką:
  • Ptah – bóg stwórca
  • Sechmet – bogini wojny
  • Nefertum – bóg ziemi

• Inni bogowie, których kult był powszechny, to:
  • Anubis – bóg zmarłych, strażnik cmentarzy, patron mumifikacji,
  • Aton – bóstwo słońca,
  • Bastet – bogini miłości, płodności i domu, również opiekunka kotów,
  • Bes – bóstwo ogniska domowego,
  • Chepri – bóstwo popychające tarczę słoneczną,
  • Chnum – pradawny bóg górnego Nilu, stwórca ludzi, miał na kole garncarskim ulepić człowieka,
  • Chonsu – bóg Księżyca, syn Amona i Mut, razem tworzyli triadę bóstw,
  • Hathor – bogini nieba, miłości i radości,
  • Horus – bóstwo Nieba i opiekun faraonów, syn Ozyrysa i Izydy,
  • Maat (Mayet) – bogini ładu, porządku, prawa i sprawiedliwości,
  • Min – bóstwo miasta Koptos, bóg urodzaju,
  • Montu – bóg wojny, uosobienie Horusa pod postacią boga zła koniecznego,
  • Renenutet – bogini żniw i płodów,
  • Seszat – bogini pisma, opiekunka kanałów królewskich,
  • Sobek – bóg wód,
  • Sokar – bóstwo zachodniej nekropolii,
  • Tatenen – bóstwo wód praoceanu,
  • Tawaret – bóstwo opiekuńcze kobiet rodzących dzieci,
  • Thot (Tot) – bóg Księżyca, władca czasu, bóstwo mądrości i nauki – wynalazca pisma (hieroglificznego), posłaniec bogów,
  • Wadżet – patronka Dolnego Egiptu.

Amenhotep IV zniósł kult boga Amona i zastąpił go kultem Atona, boga tarczy słonecznej.Chcąc oddać cześć temu bogu,faraon przyjął imię Echnaton, co oznacza ,,światłość Atona".